Mae Deddf Cynllunio 2008 (fel y’i diwygiwyd) (OC 2008) yn cynnwys llawer o brosesau y mae gan awdurdod lleol rôl arbennig ynddynt ac y mae disgwyl iddynt gyfranogi ynddynt. Nod y Nodyn Cyngor hwn yw esbonio pryd a pham y dylai awdurdod lleol perthnasol gymryd rhan yn y broses.

Mae’r Nodyn Cyngor hwn yn darparu trosolwg o’r rôl arbennig honno er mwyn galluogi awdurdodau i dargedu eu hadnoddau’n fwy priodol ac effeithiol. Er mwyn eich helpu i ddeall yr amrywiol dermau sy’n cael eu defnyddio yn y Nodyn Cyngor, cyfeiriwch at y Rhestr Termau ar y wefan Seilwaith Cenedlaethol. Gweld yr eirfa.

Y Ddeddf Cynllunio a’r Arolygiaeth Gynllunio

Mae DC 2008 yn esbonio sut y caiff ceisiadau ar gyfer prosiectau seilwaith cenedlaethol eu harwyddocâd yn ymwneud ag ynni, trafnidiaeth, dŵr, gwastraff, dŵr gwastraff a datblygiadau busnes a masnachol penodol eu harchwilio. Mae’n cynnwys cyfleoedd i bobl ddweud eu dweud cyn i’r Ysgrifennydd Gwladol perthnasol wneud penderfyniad.

Mae’r Arolygiaeth Gynllunio yn cyflawni swyddogaethau penodol yn ymwneud a’r cynigion mawr hyn ar ran yr Ysgrifennydd Gwladol. Mae mwy o wybodaeth am y broses o wneud cais i’w gweld ar y wefan Seilwaith Cenedlaethol.

Statws y Nodyn Cyngor hwn

Nid oes gan y Nodyn Cyngor hwn unrhyw statws statudol ac mae’n ffurfio cyfres o gyngor sy’n cael ei ddarparu gan yr Arolygiaeth Gynllunio.

Mae’r fersiwn hon o’r Nodyn Cyngor hwn yn disodli pob fersiwn flaenorol. Bydd yn cael ei gadw dan arolwg a’i ddiweddaru yn ôl yr angen.

Mae’r Nodyn Cyngor hwn yn cyfeirio at Nodiadau Cyngor era ill. Gweld yr holl Nodiadau Cyngor.

Neidio i’r adran:

Cyflwyniad
1. Rôl Awdurdod Lleol
2. Rolau a chyfrifoldebau’r Arolygiaeth Gynllunio
Y Cam Cyn Gwneud Cais
3. Rolau a chyfrifoldebau
4. Asesiad o’r Effaith Amgylcheddol
5. Datganiad Ymgynghoriad Cymunedol
6. Cymryd rhan yn ymgynghoriad y datblygwr
7. Pryderon ynghylch yr ymgynghoriad cyn gwneud cais
8. Cymru
9. Lliniaru
10. Cytundebau Perfformiad Cynllunio
11. Trefniadau gweithio ar y cyd
12. Dirprwyaethau
Y Cam Derbyn
13. Rolau a chyfrifoldebau
14. Ychydig cyn cyflwyno
15. Cyflwyno cais
16. Sylwadau ar ddigonolrwydd ymgynghoriad
Y Cam Cyn yr Archwiliad
17. Rolau a chyfrifoldebau
18. Sylwadau perthnasol
19. Y Cyfarfod Rhagarweiniol
Y Cam Archwilio
20. Rolau a chyfrifoldebau
21. Adroddiadau ar yr Effaith Leol
22. Datganiadau Tir Cyffredin
23. Sylwadau ysgrifenedig
24. Rhwymedigaethau cynllunio
25. Gwrandawiadau llawr agored
26. Gwrandawiadau yn ymwneud â materion penodol
27. Gwrandawiadau caffaeliad gorfodol
28. Diwedd yr archwiliad
Ar ôl yr Archwiliad
29. Rolau a chyfrifoldebau
Ar ôl y Penderfyniad
30. Rolau a chyfrifoldebau

Cyflwyniad

1. Rôl awdurdodau lleol

1.1 Mae gan awdurdodau lleol gwesteiwr a chymdogion rôl bwysig ym mhroses DC 2008. Nid yw cymryd rhan yn orfodol ond fe’ch cynghorir yn gryf. Gwerthfawrogir bod y cynigion NSIP wedi codi’r materion a godwyd. Bydd awdurdod lleol yn darparu presenoldeb lleol pwysig yn y cam cyn ymgeisio, yn ychwanegol at y safbwyntiau a fynegir yn uniongyrchol gan y trigolion, grwpiau a busnesau lleol. Mae awdurdodau lleol yn debygol o fod yn gyfrifol am gyflawni llawer o’r gofynion (yn debyg i amodau cynllunio) sy’n gysylltiedig â’r NSIP yn eu hardal os rhoddir caniatâd datblygu. Mae awdurdodau lleol hefyd yn debygol o fod â rôl wrth fonitro a gorfodi llawer o ddarpariaethau a gofynion y Gorchymyn Caniatâd Datblygu (DCO).

Rôl awdurdodau lleol

Cyn gwneud cais	Derbyn	Cyn yr archwiliad	Archwiliad	Ar ôl y penderfyniad
28 diwrnod i ddarparu sylwadau ar y Datganiad Ymgynghoriad Cymunedol (SoCC) drafft	28 diwrnod i PINS / yr Ysgrifennydd Gwladol benderfynu p’un a yw am dderbyn y cais i’w archwilio (14 diwrnod i’r awdurdod lleol gyflwyno sylwadau ar ddigonolrwydd yr ymgynghoriad)	Ymateb i’r gwahoddiad i’r cyfarfod rhagarweiniol (llythyr rheol 6)	6 mis ar gyfer yr archwiliad (fan bellaf)	Cyflawni gofynion a monitro
Ymateb i ymgynghoriad y datblygwr ynghylch y cynllun (a42)		Ystyried amserlen yr archwiliad drafft a darparu sylwadau, yn ôl yr angen	Derbyn y penderfyniad gweithdrefnol, gan gynnwys amserlen yr archwiliad (llythyr rheol 8)	Gorfodi
Trafod â’r datblygwr ynghylch cytundebau a gofynion Adran 106		Mynychu’r Cyfarfod Rhagarweiniol	Cyflwyno’r Adroddiad ar yr Effaith Leol, y Datganiad Tir Cyffredin a’r sylw ysgrifenedig yn gynnar yn yr archwiliad	Ymateb i hysbysiadau – ceisiadau am newidiadau ansylweddol a sylweddol
Caiff awdurdodau lleol eu cynghori i ddechrau gwaith/trefnu dirprwyaethau ar gyfer Adroddiadau ar yr Effaith Leol / Datganiadau Tir Cyffredin		Parhau i baratoi’r Datganiad Tir Cyffredin, Adroddiadau ar yr Effaith Leol a sylw(adau) ysgrifenedig	Mynychu gwrandawiadau/ ymweliadau safle â chwmni a chyfranogi ynddynt
Caiff awdurdodau lleol eu cynghori i ystyried a gwneud trefniadau i weithio ar y cyd ag awdurdodau lleol eraill		Paratoi ar gyfer yr archwiliad – cymorth cyfreithiol ac arbenigol?	Cyflwyno rhwymedigaeth gynllunio wedi’i llofnodi erbyn y dyddiad cau
Cytuno ar delerau unrhyw gytundeb perfformiad cynllunio â’r datblygwr		Parhau â’r trafodaethau â’r datblygwr	Ymateb i gwestiynau ysgrifenedig yr Awdurdod Archwilio a cheisiadau am ragor o wybodaeth
			Rhoi sylwadau ar sylwadau a chyflwyniadau partïon eraill â buddiant

2. Rolau a chyfrifoldebau’r Arolygiaeth Gyllunio

2.1 Caiff pob tîm sector gan Arweinydd Cynllunio Seilwaith (IPL) a fydd y prif fan cyswllt ar gyfer materion cyn gwneud cais. Caiff yr IPL yn cael ei gynorthwyo gan gynghorwyr technegol ac arolygydd archwilio a fydd yn cael enwi’n gynghorydd sector.

Tîm Cyn Gwneud Cais

Arweinydd Cynllunio Seilwaith (Prif fan cyswllt)

• Arolygydd Archwilio (Cynghorydd y Sector)
• Cynghorydd EIA/HRA
• Tîm yr Achos
• Cynghorydd Cyfreithiol

2.2 Wedi i’r cais gyrraedd pwynt pan ellir adolygu dogfennau drafft, mae’n debygol y daw Rheolwr Achos ynghlwm wrtho, gan mai ef/hi yw’r prif fan cyswllt o dderbyn y cais ymlaen. Gan ddibynnu ar raddfa a chymhlethdod y cais, yn ystod yr archwiliad gall bob tîm achos gynnwys Rheolwr Achos, Swyddog Achos, Swyddog Achos Cynorthwyol; cymorth gan y Tîm Gwasanaethau Amgylcheddol a Chynghorydd Cyfreithiol.

2.3 Trwy bob cam o’r broses, gall Tîm yr Achos roi cyngor i awdurdodau lleol a phobl eraill ar y broses a’r polisi, fel y maent yn ymwneud â phrosiectau seilwaith cenedlaethol eu harwyddocâd.

Tîm ar ol Cyflwyno’r Cais

Tîm yr Achos (dan arweiniad Rheolwr Achos)

• Arweinydd Cynllunio Seilwaith
• Cynghorydd EIA/HRA
• Cynghorydd Cyfreithiol

Cam Cyn Gwneud Cais

3. Rolau a chyfrifoldebau

3.1 Mae hon yn rhan bwysig iawn o’r broses i bob cyfranogwr. Mae ymgynghoriad cyn gwneud cais yn un o ofynion statudol y broses. Y datblygwr sy’n gyfrifol am gynnal yr ymgynghoriad cyn gwneud cais. Er y bydd gan awdurdod lleol ddiddordeb mewn sicrhau y caiff yr ymgynghoriad a’r cymunedau dan sylw ei gyflawni’n gywir, ni ddylai fod unrhyw amwysedd ynghylch i bwy ac ymhle y dylai’r cyhoedd roi eu sylwadau. Yn y cyd-destun hwn, nid yw’n ddefnyddiol i awdurdodau lleol gynnal eu digwyddiadau ymgynghori eu hunain mewn perthynas a phrosiect NSIP.

3.2 Mae awdurdod lleol a’r gymuned leol yn ymgyngoreion yn eu rhinwedd eu hunain. Er y dylai awdurdodau lleol ystyried yr hyn y mae’r gymuned yn ei ddweud, ni fwriedir iddynt fabwysiadu’r holl farnau a fynegir iddynt, o reidrwydd. Yn y cyd-destun hwn, rhaid i awdurdodau lleol yn benodol ymddwyn yn unol a’r Datganiadau Palisi Cenedlaethol a’r arweiniad perthnasol.

3.3 Mae’n bwysig bod awdurdodau lleol yn defnyddio’r broses cyn gwneud cais i hysbysu eu hunain am y cais ac yn casglu gwybodaeth a fydd yn eu helpu i lunio’r Adroddiad ar yr Effaith Leol (LIR), sylwadau ysgrifenedig ac unrhyw Ddatganiad Tir Cyffredin (SoCG). Mae mabwysiadu dull rhagweithiol ar y cam hwn yn debygol o leihau’r galw ar adnoddau’r awdurdod lleol yn ystod amserlenni penodol y cam archwilio. Er enghraifft, gallai cyngor cyfreithiol cynnar fod yn ddefnyddiol yn ystod y cam cyn gwneud cais, a gall leihau’r angen amdano’n ddiweddarach yn y broses.

3.4 Ar gyfer prosiectau NSIP mawr iawn sy’n debygol o fod ag effeithiau eang, mae rhai awdurdodau lleol wedi paratoi Dogfen Gynllunio Atodol. Yr awdurdod lleol sy’n penderfynu a fyddai hwn yn ddefnydd da o’i adnoddau ai peidio. Os ydyw, bydd angen i’r awdurdod lleol sicrhau bod unrhyw Ddogfen Gynllunio Atodol yn unol ag unrhyw Ddatganiad(au) Palisi Cenedlaethol (NPS). Os oes unrhyw wrthdaro rhwng Datganiad Palisi Cenedlaethol ac unrhyw ddogfen gynllunio leol, y polisYau yn y Datganiad Palisi Cenedlaethol fydd yn drech. Hefyd, dylai awdurdodau lleol fod yn ofalus i beidio a thanseilio diben ac effeithiolrwydd ymgynghoriad cyn gwneud cais y datblygwr trwy fod yn rhy ragnodol mewn unrhyw Ddogfen Gynllunio Atodol neu bolisi cynllunio lleol datblygol. Er enghraifft, trwy gwtogi dewis yr opsiynau ar gyfer lleoliad datblygiad cysylltiedig yn ddifrifol fel ei fod yn tanseilio diben yr ymgynghoriad cyn gwneud cais. Dylai awdurdodau lleol ymgysylltu a datblygwyr NSIP yn gynnar cyn ac yn ystod cam drafftio unrhyw Ddogfen Gynllunio Atodol sy’n debygol o effeithio NSIP y rhoddwyd gwybod i’r Ysgrifennydd Gwladol amdano.

4. Asesiad o’r Effaith Amgylcheddol

4.1 Os bydd yr Ysgrifennydd Gwladol yn cael ei hysbysu bod yr ymgeisydd yn bwriadu darparu Datganiad Amgylcheddol (ES) (Rheoliad 6 Rheoliadau Cynllunio Seilwaith (Asesu Effeithiau Amgylcheddol) 2017 neu’n mabwysiadu barn sgrinio gadarnhaol, rhaid i’r Ysgrifennydd Gwladol hysbysu’r cyrff ymgynghori rhagnodedig yn ysgrifenedig.

4.2 Caiff awdurdodau lleol eu henwi’n gyrff ymgynghori dan Reoliadau Cynllunio Seilwaith (Asesu Effeithiau Amgylcheddol) 2017 fel pob awdurdod lleol sydd o fewn a43 3 DC 2008 (Deddf Cynllunio 2008 Adran 43 (3)). Mae categorYau awdurdodau lleol rhagnodedig wedi’u seilio ar ffiniau gweinyddol ac awdurdodau lleol cyfagos, yn hytrach na’r pellter i’r safle arfaethedig. Mae rhagor o wybodaeth am awdurdodau lleol fel ymgyngoreion rhagnodedig i’w gweld yn  Nodyn Cyngor 3 – Ymgynghori a Hysbysu ynghylch yr Asesiad o’r Effaith Amgylcheddol.

Awdurdodau lleol sy’n ymgyngoreio rhagnodedig

A Awdurdod lleol cyfagos (s43(3)) sy’n rhannu ffin â’r cyngor unedol neu gyngor dosbarth haen is y mae’r datblygiad wedi’i leoli yn ei ardal.

B Naill ai cyngor unedol neu gyngor dosbarth haen is y mae’r datblygiad wedi’i leoli ynddo – awdurdod cynhaliol.

C Cyngor sir haen uwch y mae’r awdurdod C wedi’i leoli ynddo – awdurdod cynhaliol.

D Naill ai cyngor unedol neu gyngor sir haen uwch sy’n rhannu ffin ag awdurdod cynhaliol ‘C’ – awdurdod cyfagos (a43(3)).

Pan fo B yn gyngor dosbarth haen is

Pan fo B yn awdurdod unedol

4.3 Mae yna nifer o ffyrdd y gofynnir i awdurdod lleol gymryd rhan. Bydd yr Arolygiaeth Gynllunio yn hysbysu’r awdurdod lleol o enw a chyfeiriad y datblygwr, a’i ddyletswydd i ymgynghori â’r datblygwr a sicrhau bod gwybodaeth ym meddiant yr awdurdod sy’n berthnasol i baratoi’r DA ar gael i’r datblygwr. Gelwir hyn yn Hysbysiad Rheoliad 11 (Rheoliad 11 (1) (a) o Reoliadau Cynllunio Seilwaith (Asesiad Effaith Amgylcheddol) 2017.

4.4 Cyn cyflwyno cais am orchymyn caniatâd datblygu (DCO), mae gan y datblygwr gyfle i ofyn i’r SoS am farn ysgrifenedig ffurfiol ar y wybodaeth i’w chynnwys yn yr ES. Gelwir hyn yn farn gwmpasu.

4.5 Bydd awdurdodau lleol gwesteiwr a cyfagos yn derbyn e-bost neu lythyr yn eu cyfeirio at y copi electronig o adroddiad cwmpasu’r datblygwr ar wefan y Seilwaith Cenedlaethol. Dylai awdurdodau lleol ddarparu unrhyw sylwadau a allai fod ganddynt i’r Arolygiaeth Gynllunio ar gwmpas arfaethedig yr Asesiad Effaith Amgylcheddol (AEA) cyn pen 28 diwrnod, bydd y dyddiad cau wedi’i nodi yn y llythyr. Sylwch mai dyddiad cau statudol yw hwn ac felly ni ellir ei ymestyn.

4.6 Fel arfer, bydd yr Arolygiaeth Gynllunio yn cyfeirio’r ohebiaeth hon at yr adran gynllunio, oni ofynnir iddi wneud fel arall. Yn aml, bydd angen i awdurdodau lleol ymgynghori ag adrannau mewnol neu arbenigwyr eraill (e.e. iechyd yr amgylchedd, ecolegwyr ac archaeolegwyr) er mwyn helpu i lunio unrhyw ymateb.

4.7 Gallwch ddarparu eich priffan cyswllt i’r Arolygiaeth Gynllunio trwy e-bostio Tîm Gwasanaethau Amgylcheddol

5. Datganiad Ymgynghoriad Cymunedol

5.1 Os bydd cynnig NSIP wedi’i leoli oddi mewn i ffin awdurdod lleol, bydd yrymgeisydd yn ymgynghori ag efynghylch y Datganiad Ymgynghoriad Cymunedol (SoCC). Mae’r SoCC yn amlinellu sut mae’r ymgeisydd yn bwriadu ymgynghori a’r gymuned.

5.2 Mae hwn yn gyfle allweddol i awdurdodau lleol gynghori’r ymgeisydd, gan ddefnyddio ei wybodaeth leol, ar sut y dylid cynnal yr ymgynghoriad cymunedol. Dywed DC 2008 bod rhaid i ddatblygwr roi 28 niwrnod (Deddf Cynllunio 2008 adran 47(3)) i awdurdod lleol roi sylwadau ar y SoCC, gan ddechrau ar y diwrnod y bydd yr awdurdod lleol yn ei dderbyn. Mae rhai awdurdodau lleol yn cydweithio a datblygwr i baratoi’r SoCC mewn modd iterus, a chaiff hyn ei annog. Rhaid i ddatblygwr ystyried unrhyw sylwadau y bydd awdurdod lleol yn eu darparu yn ystod y cam hwn, and nid yw’n ofynnol iddo weithredu arnynt; fadd bynnag, gall unrhyw anghytundeb ynghylch effeithiolrwydd y fethodoleg a ddefnyddiwyd gael ei adlewyrchu mewn unrhyw sylwadau ar ddigonolrwydd ymgynghoriad y gwahoddir awdurdod lleol perthnasol i wneud (gweler yr adran ddiweddarach), a gall effeithio ar y penderfyniad derbyn.

5.3 Caiff awdurdodau lleol eu cynghori i feddwl am nodweddion y cymunedau dan sylw ac efallai yr hoffent ofyn am fewnbwn gan gynghorau plwyf neu gymuned i helpu i lywio’r ymateb a roddir i’r datblygwr. Caiff ymgysylltu a’r datblygwr ei annog yn gryf, oherwydd ei bod o fudd i gymunedau i ddatblygwr fabwysiadu dulliau ymgynghori priodol sy’n adlewyrchu’r amgylchiadau lleol, fel gallu manteisio ar gynnwys ar-lein (cyflymder y rhyngrwyd) a gwasgariad daearyddol a natur cymunedau (gan gynnwys grwpiau y mae’n anodd eu cyrraedd). Efallai y bydd awdurdodau lleol am ystyried unrhyw rannau penodol o’r gymuned y maent yn teimlo y bydd prosiect yn cael effaith anghymesur arnynt hefyd, fel pobl sydd wedi ymddeol, plant ysgol, busnesau, twristiaid a chymudwyr mewn ardal benodol. Mae Datganiad Cynnwys Cymunedau (neu Gynllun Gynnwys Cymunedau yng Nghymru) mabwysiedig awdurdod lleol yn debygol o ddylanwadu ar ei ymateb i ymgynghoriad SoCC y datblygwr. Fodd bynnag, efallai yr hoffai awdurdod lleol ystyried sut y gellir addasu’r polisïau a’r egwyddorion a amlinellir yn y Datganiad Cynnwys Cymunedau/Cynllun Cynnwys Cymunedau ar gyfer anghenion prosiect NSIP penodol.

5.4 Dylai awdurdodau lleol ystyried cyfnod arfaethedig ymgynghoriad cyn gwneud cais; mae hyn yn debygol o ddylanwadu ar lefel y manylder yn y SoCC, ac felly pa mar hyblyg y mae angen iddo fad. Gallai rhaglenni ymgynghori hwy, aml-gam cyn gwneud cais elwa ar fformat hyblyg a fydd yn galluogi’r datblygwr i ymateb yn rhagweithiol i faterion sy’n dad i’r amlwg. Dylid dal y fantol rhwng hyblygrwydd a darparu eglurder i gymunedau a phobl eraill ynghylch yr ymrwymiadau y mae’r datblygwr yn eu gwneud o ran y fethodoleg ymgynghori.

5.5 Gall fad yn briodol i awdurdodau lleol adolygu’r SoCC os oes oedi hir cyn dechrau’r ymgynghoriad neu rhwng camau ymgynghoriad. Efallai y bydd y cymunedau dan sylw a dangosyddion economaidd wedi newid dros amser, neu efallai y bydd graddfa a natur y cynigion wedi newid yn sylweddol.

5.6 Nid oes unrhyw ofyniad awtomatig i ddatblygwr adolygu ei SoCC os bydd digwyddiadau ychwanegol neu gam ymgynghori ychwanegol wedi’i gynllunio. Byddai’r Arolygiaeth Gynllunio yn disgwyl i’r datblygwr ymgynghori ag awdurdod lleol perthnasol ar unrhyw newidiadau. Caiff datblygwyr eu cynghori i gynnwys unrhyw ohebiaeth ag awdurdodau lleol yn ymwneud ag ymgynghori ar y SoCC mewn atodiad i’r Adroddiad Ymgynghori.

5.7 Diben Adroddiad Ymgynghori’r datblygwr yw dal a myfyrio ar yr hall ymatebion a gafwyd yn ystod yr ymgynghoriad cyn gwneud cais. Dylai esbonio sut mae’r datblygwr wedi bodloni ei ddyletswydd (Deddf Cynllunio 2008 (fel y’i diwygiwyd) Adran 49) wrth baratoi’r cais i er mwyn ystyried y barnau a fynegwyd. Mae rhagor o wybodaeth i’w gweld yn Nodyn Cyngor 14- Llunio’r adroddiad ymgynghori.

6. Cymryd rhan yn ymgynghoriad y datblygwr

6.1 Gall awdurdodau lleol ddylanwadu ar baratoi cais y datblygwr. Bydd paratoi’r cais yn broses iterus, sy’n golygu y dylai’r manylder gynyddu wrth i’r gwaith paratoi fynd rhagddo.

6.2 Dylai awdurdodau lleol ymgysylltu’n rhagweithiol a datblygwyr, hyd yn oed os ydynt yn anghytuno a’r cynnig, mewn egwyddor. Mae’n bwysig cydnabod nad yr awdurdod lleol sy’n gwneud y penderfyniad, and y bydd eisiau cyfrannu at ddatblygu’r cynigion datblygol a mantais ei wybodaeth leol fanwl. Nid yw awdurdodau lleol yn tanseilio unrhyw wrthwynebiad ‘mewn egwyddor’ i gynllun trwy ymgysylltu a datblygwr yn ystod y cam cyn gwneud cais.

6.3 Nid oes unrhyw beth i’w ennill o ymddieithrio rhag y broses ymgynghori cyn gwneud cais. Mae o fydd i’r awdurdod lleol ei hun gyfrannu at ffurfio cynllun. Wedi i gais gael ei gyflwyno, ni ellir ei newid i’r graddau y byddai’n gais sylweddol gwahanol, fel y byddai’n gyfystyr a chais newydd. Felly, mae’n bwysig i awdurdodau lleol awgrymu unrhyw bwyntiau sylfaenol i’r datblygwr yn ystod y cyfnod cyn gwneud cais.

6.4 Os na fydd y datblygwr yn ymgysylltu ag awdurdodau lleol ar faterion o fuddiant, neu os bydd yn dad i gaethgyfle, gall yr Arolygiaeth Gynllunio drefnu cyfarfad i geisio datgloi unrhyw feysydd y mae anghydfad yn eu cylch. Maegan yr Arolygiaeth Gynllunio Br osbect ws cyn gwneud cais, sy’n amlinellu ei wasanaeth i ddatblygwyd yn ystod y cam cyn gwneud cais. Er ei fad wedi’i fwriadu ar gyfer datblygwyr, mae llawer o’r cynnwys yn berthnasol i barfion eraill o ran gosod naws ac ysbryd yr ymgynghoriad cyn gwneud cais. Gallwch weld y prosbectws trwy glicio ar y tab Y Broses o Wneud Cais ar y wefan Seilwaith Cenedlaethol.

6.5 Gall awdurdodau lleol fad ag ystod eang o fuddiannau tir y gall Caffaeliad Gorfodol effeithio arnynt mewn cynnig NSIP. Mae’n bosibl y gall y datblygwr gysylltu â thîm gwasanaethau corfforaethol (neu adran ag enw tebyg) ar wahan am y buddiannau tir hynny yn ystod y cam gwneud cais. Caiff y wybodaeth gyswllt a ddefnyddir ei chymryd o’r wybodaeth a roddir i’r datblygwr gan y Gofrestrfa Tir.

7. Pryderon ynghylch yr ymgynghoriad cyn gwneud cais

7.1 Os bydd aelodau’r cyhoedd yn codi materion neu bryderon yn ymwneud ag ansawdd ymgynghoriad y datblygwr yn ystod y cam cyn gwneud cais, bydd yr Arolygiaeth Gynllunio yn eu cynghori i gysylltu a’u hawdurdod lleol. Gwahoddir awdurdodau lleol perthnasol i gyflwyno sylw ar ddigonolrwydd ymgynghoriad (AoC), fel yr esbonnir yn ddiweddarach. Os ydynt yn dymuno, gall awdurdodau lleol atodi unrhyw ohebiaeth a dderbynnir am ymgynghoriad datblygwr gael aelodau’r cyhoedd neu bobl eraill i’r sylw ar ddigonolrwydd ymgynghoriad, os ydynt o’r farn y gall fad yn ddefnyddiol i benderfyniad yr Ysgrifennydd Gwladol ynghylch p’un a yw am dderbyn y cais i’w archwilio ai peidio.

8. Cymru

8.1 Drafftiwyd DC 2008 fel ei fad yn niwtral o ran datganoli. Mewn geiriau eraill, nid yw’r drefn yn ymestyn i faterion y mae Llywodraeth Cymru a’i hasiantaethau wedi penderfynu arnynt, hyd yn hyn. Mae hyn yn golygu, er enghraifft, mai dim and gorsafaedd cynhyrchu ynni, llinellau trydanol, piblinellau trawsgwladol, cyfleusterau storio nwy tanddaearol a chyfleusterau harbwr, sy’n bodloni trothwyon DC 2008, y gellir eu caniatau trwy’r broses caniatâd datblygu yng Nghymru.

8.2 Maegan ddiffiniad datblygiad cysylltiedig gymhwysiad cyfyngedig iawn yng Nghymru. Felly, mae’n bwysig cynnal trafodaethau cynnar rhwng datblygwyr ac awdurdodau lleol ynghylch amlygu datblygiad cysylltiedig y bydd angen ei symud ymlaen trwy gais/geisiadau cynllunio dan Ddeddf Cynllunio Gwlad a Thref 1990 (DCGTh) neu ganiatâd arall.

8.3 Er mwyn osgoi’r risg o gael caniatâd datblygu ar gyfer cynllun nad oes modd ei roi arwaith,caiffei argymell bod datblygwyryn ceisio sicrhau trefniadau ar gyfer tir sydd ei angen ar gyfer datblygiad cysylltiedig a chael caniatâd cynllunio a chaniatad arall cyn cyflwyno cais y Gorchymyn Caniatâd Datblygu. Bydd hyn yn gofyn i’r awdurdod lleol cydweithio â’r datblygwr i gynllunio a chydlynu cyflwyno’r cais DCGTh angenrheidiol a cheisiadau eraill yn ofalus, a rhoi cyngor i ddatblygwr cyn iddo wneud cais. Mae hefyd yn ddefnyddiol i’r datblygwr a’r awdurdod lleol drafod cynnydd caisGorchymyn Caniatâd Datblygu ac unrhyw geisiadau cysylltiedig DCGTh a’r Arolygiaeth, yn rheolaidd.

8.4 O ran yr Asesiad o’r Effaith Amgylcheddol o brosiect yn cynnwys cais Gorchymyn Caniatâd Datblygu a cheisiadau cysylltiedig DCGTh, gellir cyflwyno un Datganiad Amgylcheddol ar gyfer elfennau NSIP a DCGTh y cynllun. Fodd bynnag, bydd angen i bob awdurdod penderfynu (Ysgrifennydd Gwladol a’r awdurdod cynllunio lleol) allu canfod y wybodaeth amgylcheddol sy’n ymwneud a’r datblygiad y ceisir caniatâd ar ei gyfer, a hefyd effeithiau cronnus y datblygiad hwnnw a’r elfennau eraill ac unrhyw ddatblygiadau eraill y gellir eu rhagweld yn rhesymol. Caiff hyn ei esbonio ymhellach yn Nodyn Cyngor 9-Amlen Rochdale.

9. Lliniaru

9.1 Fel rhan o’r ymgynghoriad cyn gwneud cais, dylai awdurdodau lleol ystyried trafod y gofynion (yn debyg i amodau cynllunio) y dylid eu cynnwys yn y Gorchymyn Caniatâd Datblygu drafft a sut y cant eu cyflawni. Er y gellir esbonio’r geiriad manwl yn y cam archwilio, bydd cytuno ar ofynion drafft yn gynnar yn helpu’r Awdurdod Archwilio i roi mwy o ffocws ar yr archwiliad a manteisio i’r eithaf ar yr amser sydd ar gael.

9.2 Un o’r tasgau allweddol y bydd angen i awdurdod lleol ymgymryd ag ef os bydd yr Ysgrifennydd Gwladol yn penderfynu gwneud Gorchymyn i roi caniatâd datblygu, fydd cyflawni’r gofynion hynny y nodwyd mai ef yw’r awdurdod cyflawni ar eu cyfer.

9.3 Dylai awdurdodau lleol gydweithio a’r datblygwr i ddod i gytundeb ar y gweithdrefnau ar gyfer cyflawni gofynion ac unrhyw gostau sy’n gysylltiedig a chyflawni’r ddyletswydd hon. Mewn llawer o achosion, bydd Gorchymyn Caniatâd Datblygu yn cynnwys darpariaeth ac atodlen, a fydd yn amlinellu’r broses ar gyfer cyflawni’r gofynion.

9.4 Gall trafodaethau cynnar cyn gwneud cais helpu o ran drafftio rhwymedigaethau cynllunio hefyd. Yn benodol, os cynigir cytundeb a106, yna mae’n bwysig bod o leiaf penawdau’r telerau wedi’u pennu wrth gyflwyno’r cais. Caiff rhagor o wybodaeth am rwymedigaethau cynllunio ei hamlinellu’n ddiweddarach.

9.5 Gall dogfennau lliniaru pwysig y gellir dibynnu arnynt yn y cais gynnwys: Cod Ymarfer Adeiladu; Cynllun Rheoli Amgylcheddol; Cytundeb Cynllunio a106; ansawdd aer a strategaethau eraill. Mae gan awdurdodau lleol rol allweddol o ran llywio gwaith y datblygwr i ddrafftio’r dogfennau hyn yn ystod y cam cyn gwneud cais. Mae’r dogfennau hyn yn debygol o fod yn ffocws ar gyfer yr Awdurdod Archwilio yn ystod yr archwiliad.

10. Cytundebau Perfformiad Cynllunio

10.1 Mae cytundebau perfformiad cynllunio (PPA) yn fater i’r awdurdod lleol a’r datblygwr, a gellir eu cyfiawnhau gan yr effaith ar adnoddau’r awdurdod lleol. Mewn egwyddor, mae’r Arolygiaeth Gynllunio o blaid cytundebau perfformiad cynllunio, ond ni fydd yn cymryd rhan mewn trafod cytundeb perfformiad cynllunio, oherwydd ei fod yn gytundeb cyfreithiol rhwng dau barti. Mae’r cyfnod y bydd unrhyw gytundeb perfformiad cynllunio ar waith a maint y cymorth yn ystod camau gwahanol yn faterion i’w trafod, ac maent yn debygol o gael eu llywio’n rhannol gan yr ymrwymiadau yn y Gorchymyn Caniatâd Datblygu, o ran maint rol barhaus yr awdurdodau lleol os bydd yr Ysgrifennydd Gwladol yn penderfynu rhoi caniatâd datblygu.

11. Trefniadau gweithio ar y cyd

11.1 Y cam cyn gwneud cais yw’r adeg orau i eistedd i lawr a swyddogion eraill o awdurdodau lleol cynhaliol a chyfagos y mae’r cynigion yn effeithio arnynt, er mwyn penderfynu ar unrhyw drefniadau gweithio ar y cyd a sut y gellir eu strwythuro.

11.2 Gallai awdurdodau lleol elwa o ran rhannu costau ac adnoddau trwy gytundebau gweithio ar y cyd. Mae’n bosibl strwythuro Cytundebau Perfformiad Cynllunio (PPA), sylwadau ar Ddigonolrwydd Ymgynghoriad (AoC), Adroddiadau ar yr Effaith Leol (LIR), Datganiad Tir Cyffredin (SoCG) a sylwadau ysgrifenedig yn y cyfryw ffordd fel bod gwahaniaeth clir rhwng y meysydd o bryder/diddordeb ar y cyd ac adrannau penodol yn ymwneud a’r awdurdodau unigol, pan fo materion sy’n benodol i’r safle neu faterion gwahanol.

12. Dirprwyaethau

12.1 Yn ystod yr archwiliad, bydd dyddiadau cau niferus i awdurdodau lleol a pharfion eraill a buddiant gyflwyniadau sylwadau pellach. Yn aml, mae’r rhain yn mynnu atebion cyflym er mwyn sicrhau y gellir archwilio pob mater yn Ilawn cyn i’r archwiliad gau. Wrth wneud ei argymhelliad i’r Ysgrifennydd Gwladol perthnasol, gan yr Awdurdod Archwilio dim ond ystyried tystiolaeth a gafwyd cyn diwedd yr archwiliad.

12.2 Efallai y bydd rhai awdurdodau lleol am ofyn am gymeradwyaeth gan eu haelodau ar gyfer rhai dogfennau allweddol penodol yr archwiliad, fel yr Adroddiad ar yr Effaith Leol, sylwadau ysgrifenedig neu’r Datganiad Tir Cyffredin, er nad yw’n ofynnol. Prif bryder yr Awdurdod Archwilio yw, wedi i amserlen yr archwiliad gael ei chyhoeddi, rhaid i barfion a buddiant gadw at y dyddiadau cau ynddo. Gall gyflwyno dogfen bwysig yn hwyr, fel yr Adroddiad ar yr Effaith Leol neu’r Datganiad Tir Cyffredin, niweidio gallu parfion eraill a buddiant i ystyried ei chynnwys a rhoi sylwadau arni, a all amharu ar amserlen yr archwiliad ac arwain at gostau ychwanegol i barfion eraill a buddiant.

12.3 Felly, bydd angen i awdurdod lleol sicrhau bod ganddo ddirprwyaethau digonol ar waith. Mae’n annhebygol y bydd amser i geisio cymeradwyaeth pwyllgor ar gyfer sylwadau a wneir gan awdurdod lleol yn ystod yr archwiliad. Yn gyffredinol, rhaid i awdurdod lleol ragdybio na fydd yn bosibl strwythuro amserlen yr archwiliad o gwmpas cylch ei bwyllgor.

Y Cam Derbyn

13. Rolau a chyfrifoldebau

13.1 Mae’r cam derbyn yn debyg i’r broses wirio a dilysu y byddai awdurdod lleol yn ymgymryd â hi mewn perthynas â chais cynllunio. O ystyried statws statudol y cam cyn gwneud cais yn y broses NSIP, mae gan yr Arolygiaeth Gynllunio rôl hefyd i wirio y cynhaliwyd yr ymgynghoriad cyn gwneud cais yn unol â DC 2008, gan gynnwys y SoCC. Hefyd, rhaid i’r Arolygiaeth ystyried a yw’r cais a’i ddogfennau ategol yn foddhaol ac a oes modd ei archwilio oddi mewn i’r amserlen statudol.

14. Ychydig cyn cyflwyno

14.1 Rhwng mis ac wythnos cyn cyflwyno, bydd yr Arolygiaeth Gynllunio yn anfon llythyr at awdurdodau lleol perthnasol, fel arfer, i’w cynghori am y dyddiad y mae’r cais yn debygol o gael ei gyflwyno. Mae’r llythyr hwn yn hysbysu’r awdurdodau lleol perthnasol, wrth i’r cais gael ei gyflwyno, bydd yr Arolygiaeth Gynllunio yn gofyn am sylwadau ganddynt ar ddigonolrwydd ymgynghoriad yr ymgeisydd cyn gwneud cais, ac yn sicrhau eu bod yn barod i anfon yr ymateb hwn yn ôl yn gyflym.

15. Cyflwyno cais

15.1 Gyda chytundeb yr ymgeisydd, bydd y dogfennau cais yn cael eu cyhoeddi ar dudalen prosiect berthnasol gwefan y Seilwaith Cenedlaethol, cyn gynted ag sy’n ymarferol ar ôl eu cyflwyno. Ar y pwynt hwn mae’n bwysig bod awdurdodau lleol yn dechrau darllen ac ymgyfarwyddo â’r dogfennau cais; yn benodol, y DCO drafft.

16. Digonolrwydd cynrychiolaeth ymgynghori

16.1 Cyn gynted â phosibl ar ôl derbyn y cais, bydd yr Arolygiaeth Gynllunio yn gwahodd yr awdurdodau cynnal ac awdurdodau lleol i gyflwyno digonolrwydd cynrychiolaeth ymgynghori (AoC). Rhaid i’r Arolygiaeth Gynllunio roi sylw i unrhyw gais y mae’n ei dderbyn gan ei awdurdodau cynnal ac awdurdodau cyfagos wrth benderfynu a ddylid derbyn cais ai peidio (Deddf Cynllunio 2008 (fel y’i diwygiwyd) Adran 55 (4)(b)). Mae’r yr AoC yn gynrychiolydd o’r cais arfaethedig, gyda:

• • ei ddyletswyddau o dan adrannau 42, 47 a48 o DC 2008 sy’n ymwneud ag ymgynghori a chyhoeddusrwydd
  • ei ddyletswydd i ymgynghori ag awdurdod lleol perthnasol ynghylch paratoi’r SoCC (a oedd yr ymgeisydd wedi ystyried sylwadau’r awdurdod lleol ar y SoCC drafft),
  • yr ymrwymiadau a nodir yn y SoCC o ran cynnal yr ymgynghoriad cyn ymgeisio yn unol â’r fethodoleg ymgynghori a nodwyd.

16.2 Ni fydd golwg gadarnhaol ar gydymffurfio â’r dyletswyddau statudol hyn yn niweidio gwrthwynebiad yr awdurdod lleol mewn egwyddor i’r cais nac unrhyw ran ohono. Ni ofynnir i awdurdodau lleol am farn ar rinweddau’r cais ar hyn o bryd.

16.3 Yr amserlen statudol ar gyfer derbyn y cais yw 28 diwrnod, gan ddechrau gyda’r diwrnod ar ôl dyddiad derbyn y cais. Bydd yr Arolygiaeth Gynllunio yn ceisio cynrychiolaeth yr awdurdodau lleol perthnasol cyn pen 14 diwrnod calendr o ddiwrnod y cais. Yng ngoleuni hyn, cynghorir awdurdodau lleol i sicrhau bod y dyddiad cau hwn yn cael ei gyflawni. O ystyried natur statudol y dyddiad cau derbyn, ni all yr Arolygiaeth ei ymestyn, er enghraifft, i ddarparu ar gyfer amserlen pwyllgor awdurdod lleol.

Cam Cyn Arholi

17. Rolau a chyfrifoldebau

17.1 Yn y cam cyn arholiad, anogir awdurdodau lleol i barhau i ymgysylltu â’r datblygwr. Dylid ceisio cytundeb ar unrhyw faterion sy’n weddill a / neu barhau â’r trafodaethau. Efallai y bydd angen parhau i drafod mewn perthynas ag unrhyw gaffaeliad gorfodol sy’n effeithio ar ddaliadau neu fuddiannau tir yr awdurdod lleol. Mae cyrraedd cytundeb ar gynifer o faterion â phosibl cyn yr arholiad yn debygol o arwain at broses arholi â mwy o ffocws a hwylus i’r holl gyfranogwyr.

18. Sylwadau perthnasol

18.1 Anogir awdurdodau lleol i lenwi ffurflen gynrychiolaeth berthnasol a’i chyflwyno i’r Arolygiaeth Gynllunio.

18.2 Os na cheir unrhyw gynrychiolaeth berthnasol ganddynt ni fydd awdurdodau lleol cyfagos (yn hytrach nag awdurdod cynnal) yn dod yn bartïon â buddiant yn awtomatig oni bai eu bod yn gweithredu. Gall awdurdodau lleol cyfagos hefyd sicrhau statws plaid â diddordeb trwy ymateb i wahoddiad gan yr ExA yn ei benderfyniad gweithdrefnol yn dilyn y Cyfarfod Rhagarweiniol (llythyr Rheol 8). Fodd bynnag, fe’ch cynghorir bod awdurdodau lleol lletyol ac awdurdodau cyfagos yn cymryd agwedd fwy rhagweithiol ac yn cyflwyno cynrychiolaeth berthnasol. Bydd hyn yn caniatáu i’w barn gael ei hystyried gan yr ExA pan fydd yn cynnal ei asesiad cychwynnol o’r prif faterion cyn paratoi amserlen yr arholiad drafft, sydd wedi’i chynnwys yng ngwahoddiad yr ExA i’r Cyfarfod Rhagarweiniol (llythyr Rheol 6).

18.3 Dylai cynrychiolaeth berthnasol gynnwys crynodeb o’r hyn y mae’r awdurdod lleol yn cytuno a / neu’n anghytuno ag ef yn y cais, yr hyn y maent yn ei ystyried yw’r prif faterion, a’u heffaith. Mae cynnwys sylwadau perthnasol yn cael ei ddefnyddio gan yr ExA i helpu i lywio eu hasesiad cychwynnol o’r prif faterion i’w harchwilio.

18.4 Mae ffurflen gynrychiolaeth berthnasol i’w defnyddio er mwyn cofrestru fel parti â diddordeb. Bydd hwn ar gael ar dudalen prosiect berthnasol gwefan Seilwaith Genedlaethol yn ystod y cyfnod cofrestru, a bennir gan yr ymgeisydd. Ar ôl cyhoeddi rhybudd statudol, mae’n ofynnol i’r ymgeisydd ganiatáu o leiaf 28 diwrnod, o’r diwrnod ar ôl i’r rhybudd gael ei gyhoeddi ddiwethaf, i unrhyw un sy’n dymuno cyflwyno sylw perthnasol wneud hynny. Ar ôl i’r cyfnod cofrestru gau, bydd yr Arolygiaeth Gynllunio yn cyhoeddi’r sylwadau perthnasol ar dudalen prosiect berthnasol gwefan y Seilwaith Cenedlaethol.

18.5 Bydd gan bartïon â diddordeb gyfle i gyflwyno sylw ysgrifenedig yn ystod yr arholiad a all ymhelaethu ar y materion a godir mewn cynrychiolaeth berthnasol. O ystyried nifer y dogfennau sydd fel arfer yn gysylltiedig â cheisiadau NSIP, mae’n helpu pawb sy’n rhan o’r broses arholi os yw’r prif feysydd diddordeb wedi’u mynegi’n glir ac yn ddarllenadwy yn y gynrychiolaeth berthnasol.

18.6 Gellir dod o hyd i ragor o wybodaeth am gyflwyno cynrychiolaeth berthnasol yn Nodyn Cyngor 8 – Sut i gymryd rhan yn y broses gynllunio.

19. Y Cyfarfod Rhagarweiniol

19.1 Bydd yr ExA yn anfon gwahoddiad i’r Cyfarfod Rhagarweiniol at bartïon â diddordeb a phartïon statudol, gan gynnwys awdurdodau cynnal a chymdogion, a elwir yn ‘Llythyr Rheol 6’ (Rheol 6 o Reolau Cynllunio Seilwaith (Gweithdrefn Arholi) 2010).

Mae’r gwahoddiad hwn i’r Cyfarfod Rhagarweiniol hefyd yn cynnwys;

• Amserlen yr arholiad drafft;
• Asesiad cychwynnol ExA o’r prif faterion;
• Penodi’r llythyr ExA; a
• Unrhyw benderfyniadau gweithdrefnol y mae’r ExA yn dewis eu gwneud ar hyn o bryd

19.2 Wrth edrych ar amserlen ddrafft yr arholiad, ystyriwch strwythur yr arholiad yn ei gyfanrwydd, nid dim ond y manylion pryd mae’r dyddiadau cau a’r gwrandawiadau yn digwydd. Bydd hyn yn helpu awdurdodau lleol i reoli adnoddau a sicrhau bod personél ar gael trwy gydol yr arholiad. Os yw’r amserlen ddrafft yn cyflwyno anawsterau, mae cyfle i wneud y cyfyngiadau hyn yn hysbys i’r ExA cyn i’r amserlen gael ei chwblhau yn fuan ar ôl y Cyfarfod Rhagarweiniol. Er enghraifft, meddyliwch am yr hyn sydd angen ei wneud ac a oes angen mynychu’r holl wrandawiadau? A yw rhai dyddiadau cau yn bwysicach / yn fwy dwys o ran adnoddau nag eraill?

19.3 Cofiwch mai diwrnodau calendr yw’r cyfnodau rhybudd statudol sydd wedi’u cynnwys yn amserlen yr arholiad, nid diwrnodau gwaith. Nid oes gan yr ExA y pŵer i “atal y cloc” yn ystod arholiad er mwyn rhoi cyfrif am gyfnodau gwyliau cyhoeddus neu ysgol.

19.4 Ystyriwch bryd y bydd etholiadau lleol / maerol yn cael eu cynnal a sicrhau bod unrhyw gyfyngiadau posibl fel cyfnod cyn etholiadau yn cael eu dwyn i sylw’r ExA yn y Cyfarfod Rhagarweiniol.

19.5 Diben y Cyfarfad Rhagarweiniol yw trafad y weithdrefn a’r amserlen i’w dilyn yn ystod y cam archwilio, a fydd yn para 6 mis fan bellaf. Nid yw’r Cyfarfod Rhagarweiniol yn amser nae yn lie priodol i godi materion yn ymwneud a theilyngdod y cais, nae i aelodau roi areithiau a chymhelliant gwleidyddol.

19.6 Bydd yr Awdurdod Archwilio yn gwahodd parfion a buddiant i gyflwyno eu barn yn ysgrifenedig ar unrhyw faterion gweithdrefnol cyn y Cyfarfad Rhagarweiniol. Nid oes rhaid bod yn bresennol yn y cyfarfod rhagarweiniol, fadd bynnag, caiff awdurdodau lleol cynhaliol a chyfagos eu cynghori i fad yn bresennol lie bo hynny’n bosibl, er mwyn iddynt ymateb i faterion sy’n codi gan yr ymgeisydd a phartfon eraill a buddiant. Yn aml, bydd gan faterion sy’n cael eu codi gan bartfon eraill oblygiadau ehangach o ran yr amserlen a all effeithio ar adnoddau awdurdod lleol.

Y Cam Archwilio

20. Rolau a chyfrifoldebau

20.1 Yn aml, gall y cam archwilio fad yn gyfnod sy’n mynnu llawer o adnoddau i awdurdodau lleol; felly, mae’n fuddiol rhagweld hyn a’r adnoddau y bydd eu hangen yn gynnar yn y broses. Er enghraifft, er y caiff y rhan fwyaf o’r dyddiadau cau a’r digwyddiadau eu hamlinellu yn amserlen yr archwiliad, gall fad achlysuron pan fydd yn ofynnol i gyfranogwyr ymateb i geisiadau am wybodaeth gan yr Awdurdod Archwilio ac, os cant wahoddiad, i roi sylwadau ar ddogfennau a sylwadau a dderbynnir gan yr Awdurdod Archwilio cyn pen cyfnod amser diffiniedig. Yn y cyd-destun hwn, gall fad yn gall enwi swyddog a/neu dim penodedig i fad ar gael i ymateb i unrhyw geisiadau o’r natur hon.

20.2 Mae’r archwiliad yn broses ysgrifenedig yn bennaf. Mae gwrandawiadau’n atodol, felly mae’n bwysig bod awdurdodau lleol yn cynnwys unrhyw wybodaeth yr hoffent ddibynnu arni yn eu sylwadau ysgrifenedig.

20.3 Yn ystod yr archwiliad, yn nodweddiadol bydd awdurdod lleol yn cyflawni amrywiaeth o dasgau, fel: cyflwyno sylwadau ysgrifenedig ac Asesiad o’r Effaith Leal a Datganiad Tir Cyffredin. Byddant hefyd yn cael cyfle i roi sylwadau ar sylwadau ysgrifenedig pobl eraill a chyflwyno atebion i gwestiynau ysgrifenedig yr Awdurdod Archwilio.

20.4 Mae prif agwedd ar fewnbwn awdurdod lleol yn yr archwiliad yn debygol o ganolbwyntio ar sicrhau bod darpariaethau/gofynion y Gorchymyn Caniatâd Datblygu drafft ac unrhyw gytundeb a106 (os yw’n ofynnol) yn gyflawnadwy ac yn gyson, er mwyn sicrhau y caiff adeiladu a gweithredu’r datblygiad eu rheoli a’u lliniaru’n ddigonol.

20.5 Gall dogfennau eraill fel Cod Ymarfer Adeiladu a/neu Gynlluniau Rheoli Amgylcheddol gynnwys elfennau hanfadol mewn unrhyw becyn lliniaru hefyd. Fel arfer, caiff dogfennau fel y rhain eu croesgyfeirio yng ngofynion y Gorchymyn Caniatâd Datblygu drafft.

20.6 O ystyried cyfrifaldebau awdurdodau lleol ar ôl rhoi caniatâd, o ran gorfadi a chyflawni gofynion, mae’n aml yn fuddiol i awdurdod lleol gael ei gynrychioli mewn gwrandawiadau yn ymwneud a materion penodol, yn enwedig yn y gwrandawiad penodol ar y Gorchymyn Caniatâd Datblygu drafft. Mae rhagor o wybodaeth i’w gweld yn Nodyn Cyngor 15: Drafftio Gorchmynion Caniatâd Datblygu.

21. Adroddiadau ar yr Effaith Leol

21.1 Caiff Adroddiad ar yr Effaith Leal (LIR) ei ddiffinio fel ‘adroddiad ysgrifenedig sy’n rhoi manylion am effaith debygol y datblygiad arfaethedig ar ardal yr awdurdod (neu unrhyw ran o’r ardal honno).’ (Deddf Cynllunio 2008 Adran 60(3))

21.2 Wrth baratoi eich LIR, ac i gael enghreifftiau arfer da o ddogfennau eraill, efallai y bydd yn ddefnyddiol i chi fynd i’r wefan Seilwaith Cenedlaethol ac edrych ar enghreifftiau da o brosiectau blaenorol.

21.3 Dylai awdurdodau lleol gwmpasu unrhyw destunau y maent yn eu hystyried yn berthnasol i effaith y datblygiad arfaethedig ar eu hardal. Dylai awdurdodau lleol ddefnyddio eu LIR fel dull o adrodd ar eu corff presennol o wybodaeth a thystiolaeth leol yn ymwneud a materion lleol i’r Awdurdod Archwilio. Gall yr awdurdod lleol amlinellu ystyriaethau ei bolisi cynllunio lleol fel y maent yn gwneud a’r cynnig yn yr LIR.

21.4 Rhaid i’r Awdurdod Archwilio a’r Ysgrifennydd Gwladol ystyried unrhyw LIR a gyflwynir gan awdurdod lleol perthnasol (Deddf Cynllunio 2008 adran 104(2)(b)) ac, fel y cyfryw, ni ddylai awdurdodau lleol danbrisio pwysigrwydd posibl y ddogfen hon yng nghyd-destun yr archwiliad ehangach.

21.5 Dylai LIR fod yn gymesur, ac mae’n bwysig cofio eu bod yn ddogfen ar wahan i sylwadau ysgrifenedig awdurdod lleol. Prif ddiben LIR yw gwneud yr Awdurdod Archwilio yn ymwybodol o effeithiau posibl y prosiect a mantais gwybodaeth leol. Nid yw’n angenrheidiol nae yn ddefnyddiol i’r LIR geisio dyblygu maint a chymhlethdod y Datganiad Amgylcheddol a gyflwynir gan yr ymgeisydd. Os bydd awdurdod lleol yn gwrthwynebu cais, dylai amlinellu ei wrthwynebiad yn ei sylwadau ysgrifenedig. Mae Nodyn Cyngor 1 yn darparu rhagor o gyngor ar baratoi Adroddiad ar yr Effaith Leol.

22. Datganiadau Tir Cyffredin

22.1 Mae Datganiadau Tir Cyffredin (SoCG) yn ddefnyddiol iawn i Awdurdodau Archwilio yng nghyd-destun eu harchwiliad holgar. Maent yn eu galluogi i amlygu’n glir materion y cytunwyd arnynt, materion sy’n destun trafodaeth ar hyn o bryd, a’r materion hynny nad oes cytundeb yn eu cylch. Bydd deall statws y materion dan sylw yn galluogi’r Awdurdod Archwilio i roi ffocws i’w gwestiynau, gan ddarparu mwy o ragweladwyedd i bawb sy’n cymryd rhan yn yr archwiliad.

22.2 Mae’n aml yn fuddiol (a gall leihau’r gofynion o ran adnoddau) i chi fod yn rhagweithiol wrth baratoi SoCG yn ystod y camau cyn gwneud cais a chyn yr archwiliad. Bydd dealltwriaeth glir rhwng yr awdurdod lleol a’r datblygwr ynghylch y materion y cytunwyd arnynt/nad oes cytundeb yn eu cylch o’r dechrau yn helpu o ran paratoi dogfennau eraill, fel yr Adroddiad ar yr Effaith LeoI a sylwadau ysgrifenedig; gall adael i’r dogfennau hyn ddilyn y SoCG a chanolbwyntio ar roi ystyriaeth fanwl i’r materion mwyaf dadleuol sy’n weddill o hyd.

22.3 Mae arfer archwilio wedi esblygu tuag at osod dyddiad cau cynnar ar gyfer cyflwyno SoCG, os nad ydynt eisoes wedi ffurfio rhan o ddogfennau’r cais. Mae’n debygol y bydd yr Awdurdod Archwilio yn gofyn am SoCG rhwng yr ymgeisydd a’r awdurdodau lleol perthnasol. Mae’r Adran Gymunedau a Llywodraeth Leol (DCLG) wedi cyhoeddi arweiniad ar archwilio ceisiadau ar gyfer caniatâd datblygu, gan gynnwys arweiniad ar lunio SoCG. Hefyd, mae’r Arolygiaeth yn cyfeirio at enghreifftiau da o ddogfennau cais ar y wefan Seilwaith Cenedlaethol.

22.4 Gall paratoi SoCG fod yn iterus ac, ar gyfer NSIP mwy yn benodol, gall cytundeb esblygu yn ystod yr archwiliad. Yn hynny o beth, gall fod yn ddefnyddiol i Awdurdod Archwilio pe byddai awdurdod lleol a datblygwr yn adolygu ac yn cadarnhau SoCG cyn i’r archwiliad ddod i ben, yna gallant ddibynnu arno at ddibenion adrodd i’r Ysgrifennydd Gwladol. Gan gadw hyn mewn cof, gall SoCG cynnar, sy’n cael ei ddatblygu yn ystod y cam cyn gwneud cais, gael ei lofnodi, a dylai gael ei lofnodi gan y ddau barti; fodd bynnag, dylai unrhyw fwriad i’w adolygu cyn i’r archwiliad ddod i ben gael ei amlygu’n glir yn y rhaglith.

22.5 Mae’n werth nodi, oherwydd y cytunwyd ar fater mewn SoCG, nid yw hynny’n golygu na fydd y mater yn destun holi pellach gan yr Awdurdod Archwilio, o reidrwydd, a all fod eisiau profi’r sail y daethpwyd i gytundeb ar fater penodol arni. Efallai y bydd partfon eraill a buddiant am wrthwynebu’r safbwynt a amlinellir yn y SoCG hefyd.

23. Sylwadau ysgrifenedig

23.1 Mae sylwadau ysgrifenedig ac LIR yn ddogfennau ar wahan sy’n rhoi cyfle i awdurdod lleol fynegi gwybodaeth yn wahanol. Fel arfer, mae’r LIR yn ddogfen dechnegol sy’n amlinellu asesiad o effeithiau cynnig ar y cymunedau dan sylw ar sail dystiolaeth. Sylwadau ysgrifenedig yw’r ddogfen fwyaf priodol i awdurdod lleol amlinellu ei farn ar y cais h.y. p’un a yw o blaid y cais ai peidio, a’i resymau. Fel arfer, bydd y dyddiad cau ar gyfer cyflwyno sylwadau ysgrifenedig tua dechrau’r archwiliad, yn aml ar yr un pryd a’r dyddiadau cau ar gyfer y LIR a’r SoCG.

23.2 Caiff croesgyfeirio dogfennau’r cais, y SoCG a’r LIR ei annog er mwyn helpu i gadw cyflwyniadau mor gryno a phosibl ac osgoi ailadrodd. Sylwch, wedi i sylwadau gael eu cyflwyno, ni ellir eu tynnu yn ôl. Fodd bynnag, mae’n bosibl darparu rhagor o sylwadau ysgrifenedig a llafar yn ystod yr archwiliad, a all hysbysu’r Awdurdod Archwilio a phartfon a buddiant os bydd barn neu safle polisi awdurdod lleol yn newid, er enghraifft oherwydd newid i arweinyddiaeth wleidyddol.

24. Rhwymedigaethau cynllunio

24.1 Mae dyddiad cau ar gyfer derbyn Rhwymedigaeth Gynllunio lofnodedig yn debygol o gael ei osod yn amserlen yr archwiliad. Gall yr Awdurdod Archwilio ond ystyried cyflwyniadau a dogfennau a gyflwynwyd erbyn diwedd y cyfnod archwilio. Ar gyfer cytundebau a106, mae hyn yn golygu bod rhaid i gopi wedi’i lofnodi’n Ilawn gael ei gyflwyno i’r Arolygiaeth Gynllunio cyn y dyddiad y daw’r archwiliad i ben.

24.2 Mae dibynfentro gan unrhyw barti yn amhriodol, a gall danio’n ôl yng nghyd-destun archwiliad ag amserlen. Mae’r hollol gyfreithlon i ymgeiswyr gyflwyno Ymgymeriad Unochrog i’r Awdurdod Archwilio os na allant gytuno ar gytundeb a106 a pharti arall.

24.3 Mae’r broses yn gwneud darpariaeth i bartfon eraill a buddiant gael cyfle i roi sylwadau ar unrhyw Gytundeb Cynllunio neu Ymgymeriad Unochrog cyn i’r archwiliad ddod i ben.

25. Gwrandawiadau llawr agored

25.1 Gall parfion a buddiant ofyn am wrandawiadau llawr agored, a rhaid eu cynnal os gofynnir amdanynt.

25.2 Bydd yr Awdurdod Archwilio yn rheoli’r trafodion ac yn holi partfon a buddiant, ar sail eu cyflwyniadau ysgrifenedig.

25.3 Yn nodweddiadol, mae gan wrandawiadau llawr agored fwy o ffocws ar y gymuned, ac mae pwyslais ar unigolion a chynrychiolwyr cymunedol yn mynegi eu safbwyntiau’n uniongyrchol i’r Awdurdod Archwilio ac yn cael eu holi amdanynt. Yn y cyd-destun hwn, gall fod rôl gyfyngedig i’r awdurdod lleol fel ymgynghorai technegol/statudol.

25.4 Efallai y bydd cynghorwyr lleol yn canfod body gwrandawiadau hyn yn gweddu i’w rôl fel cynrychiolwyr cymunedol, ond dylent fod yn glir a’r Awdurdod Archwilio ym mha gymhwyster y maent yn siarad (ar ran yr awdurdod lleol/nhw’u hunain/eu hetholwyr).

26. Gwrandawiadau yn ymwneud â materion penodol

26.1 Caiff y gwrandawiadau hyn eu cynnal dim ond os yw’r Awdurdod Archwilio o’r farn eu bod yn angenrheidiol i sicrhau y caiff mater ei archwilio’n ddigonol, neu er mwyn i barti a buddiant gael cyfle teg i gyflwyno ei (h)achos.

26.2 Mae gwrandawiadau yn ymwneud a materion penodol yn holgar ac, yn gyffredinol, bydd yr Awdurdod Archwilio yn holi’r cyfranogwyr. Mae croesholi yn eithriad, ond gall parti a buddiant ofyn amdano. Yn yr achosion hyn, bydd yr Awdurdod Archwilio yn penderfynu a oes angen croesholi ar fater ai peidio, ac a fyddai o fudd o ran archwilio’r cais. Os bydd yr Awdurdod Archwilio yn penderfynu caniatau croesholi, bydd yn ceisio hysbysu’n partfon perthnasol ymlaen llaw, er mwyn iddynt baratoi ar ei gyfer.

26.3 Gan ddibynnu ar natur y gwrandawiad yn ymwneud a mater penodol a’r rhai sy’n bresennol, yn nodweddiadol bydd yr Awdurdod Archwilio yn gofyn i’r ymgeisydd ymateb i gwestiynau dan eitemau’r agenda, ac yna’n ceisio barn yr awdurdod(au) lleol, cyrff statudol eraill ac yna parfion eraill a buddiant, cyn rhoi cyfle terfynol i’r datblygwr ymateb i’r safbwyntiau a glywyd.

26.4 Mae gwrandawiadau yn ymwneud â materion penodol yn debygol o fod wedi’u seilio ar destunau, ond gallant fod ar gyfer safleoedd penodol hefyd. Bydd yr Awdurdod Archwilio yn ceisio dosbarthu agenda wythnos cyn gwrandawiad yn ymwneud â mater penodol er mwyn rhoi canllaw i barfion a buddiant o ran pwy fydd angen bod yn bresennol.

27. Gwrandawiadau caffaeliad gorfodol

27.1 Cynhelir y rhain ar gais unrhyw un y cynigir caffael ei fuddiant mewn tir neu hawliau dros dir yn orfodol.

27.2 Mae tlm cyfreithiol awdurdod lleol yn debygol o chwarae rhan bwysig mewn sicrhau y caiff buddiannau awdurdod lleol fel tirfeddiannwr, prydleswr a/neu fuddiannau tir eraill eu hystyried yn briodol.

27.3 Gall trafodaethau fod yn mynd ymlaen rhwng yr ymgeisydd a th1m gwasanaethau corfforaethol yr awdurdod lleol. Yn hynny o beth, caiff awdurdodau lleol eu hannog i wneud yn siwr eu bod yn dealI maint a natur yr hawliau tir sy’n cael eu ceisio gan yr ymgeisydd, a sut y gallai hyn effeithio ar fuddiannau ehangach a safbwyntiau’r awdurdod, fel y maent yn ymwneud a’r cais. Gall tlm cyfreithiol yr awdurdod lleol fod yn bont rhwng swyddogaethau amrywiol y Cyngor, yn hyn o beth.

27.4 Mae’n debygol o fod yn fuddiol edrych ar Lyfr Cyfeirio (Rheoliad 7 Rheoliadau Cynllunio Seilwaith (Ceisiadau: Ffurfleni a Gweithdrefnau Rhagnodedig) 2009 (fel y’i diwygiwyd)) yr ymgeisydd i amlygu unrhyw leiniau perthnasol ac unrhyw ryngweithiadau ehangach a materion eraill a all godi.

27.5 Fel gyda gwrandawiadau yn ymwneud a materion penodol, bydd yr Awdurdod Archwilio yn ceisio dosbarthu agenda wythnos cyn gwrandawiad caffaeliad gorfodol.

28 Diwedd yr archwiliad

28.1 Gall diwedd yr archwiliad fod yn brysur iawn, a gall yr Awdurdod Archwilio ofyn am ragor o wybodaeth gan barfion a buddiant a/neu sylwadau ar wybodaeth ychwanegol a gyflwynwyd. Felly, mae’n bwysig bod awdurdodau lleol yn canolbwyntio ar sicrhau unrhyw gytundebau angenrheidiol cyn gynted a phosibl er mwyn iddynt fod mewn sefyllfa i allu bodloni unrhyw geisiadau gan yr Awdurdod Archwilio cyn i’r archwiliad ddod i ben. Mae hyn yn berthnasol i bob parti a buddiant, nid awdurdodau lleol yn unig.

Ar ôl yr Archwiliad

29. Rolau a chyfrifoldebau

29.1 Wedi i’r archwiliad ddod i ben, nid yw’n bosibl gwneud cyflwyniadau i’r Awdurdod Archwilio mwyach. Caiff unrhyw gyflwyniadau a wneir yn ystod y cam hwn eu hanfon yn uniongyrchol at yr Ysgrifennydd Gwladol perthnasol, ar yr un pryd ag argymhelliad yr Awdurdod Archwilio. Ni chant eu gweld gan yr Awdurdod Archwilio ac ni fyddant yn llywio ei argymhelliad.

29.2 Caiff argymhelliad yr Awdurdod Archwilio ei gyhoeddi ar dudalen y prosiect Seilwaith Cenedlaethol perthnasol ar yr un pryd a phenderfyniad yr Ysgrifennydd Gwladol, heb fod yn hwy na 6 mis ar ôl i’r archwiliad ddod i ben.

Ar ôl y Penderfyniad

30. Rolau a chyfrifoldebau

30.1 Fel arfer, nid yw rôl awdurdod lleol yn dod i ben wedi i’rYsgrifennydd Gwladol wneud penderfyniad i roi caniatâd datblygu. Fel ag unrhyw ganiatad cynllunio, bydd awdurdod lleol yn gyfrifol am gyflawni gofynion (fel y crybwyllwyd yn gynharach) a gorfodi telerau Gorchymyn Caniatâd Datblygu. Mae adrannau 160 i 173 DC 2008 yn amlinellu pwerau awdurdodau lleol i orfodi achos o dorri telerau gorchymyn sy’n rhoi caniatâd datblygu.

30.2 Mae proses ymgeisio yn bodoli i ymgeiswyr wneud newidiadau ansylweddol a sylweddol i Orchymyn Caniatâd Datblygu. Caiff hyn ei amlinellu mewn is-deddfwriaeth yn Rheoliadau Cynllunio Seilwaith (Newid a Dirymu Gorchmynion Caniatâd Datblygu) 2011 (D.S. – Disgwylir i’r ddeddfwriaeth yn ymwneud a gwneud newidiadau i Orchymyn Caniatâd Datblygu ar ôl i ganiatâd gael ei roi gael ei diwygio yn ystod 2015). Er mwyn cynnal cywirdeb y Gorchymyn Caniatâd Datblygu, mae’r Ysgrifennydd Gwladol yn cadw’r pwerau penderfynu yn ymwneud a cheisiadau ar gyfer newidiadau ansylweddol a sylweddol. Mae awdurdodau lleol yn ymgyngoreion rhagnodedig at ddibenion y rheoliadau ac, fel y cyfryw, gellir eu hysbysu am y cais a’u gwahodd i gyflwyno sylwadau. Bydd graddau’r hysbysiad, fel y mae’n ymwneud ag awdurdodau lleol ac ymgyngoreion rhagnodedig eraill, yn dibynnu ar faint a natur y newid arfaethedig. Maegan yr Ysgrifennydd Gwladol y grym i ddefnyddio dull ymgynghori a hysbysu cymesur at ddibenion ymdrin â cheisiadau dan y rheoliadau hyn.